ตอน 1     ตอน 2     ตอน 3     ตอน 4     ตอน 5     ตอน 6     ตอน 7     ตอน 8     ตอน 9     ตอน 10

     ตอน 11     ตอน 12     ตอน 13     ตอน 14     ตอน 15     ตอน 16     ตอน 17     ตอน 18     ตอน 19

     ตอน 20     ตอน 21     ตอน 22     ตอน 23     ตอน 24     ตอน 25     ตอน 26     ตอน 27     ตอน 28

     ตอน 29     ตอน 30     ตอน 31     ตอน 32     ตอน 33     ตอน 34     ตอน 35     ตอน 36     ตอน 37

     ตอน 38     ตอน 39     ตอน อวสานต์

"มู่หลาน" (木蘭) แปลตรงตัวว่า "กล้วยไม้ป่า" (wild orchid)

ชื่อสกุลของมู่หลานนั้นปรากฏต่างกัน เอกสาร หมิงฉื่อ (明史) "พงศาวดารไทเมือง (จีนออกเสียงเป็น ต้าหมิง) บันทึกไว้ว่า มู่หลานแซ่ "จู" (朱) แปลว่า ชาด ส่วนบทงิ้ว ฉือมู่หลาน ว่า แซ่ "ฮฺวา" (花) ที่แปลว่า "ดอกไม้" และ บันทึกชิงฉือเก่า (清史稿; "ร่างพงศาวดารชิง คือ มงโกล") กลับบิดเบือนไปว่า มูหลานเอาแซ่ "ฮฺวา" ซึ่งเป็นแซ่มงโกล เพราะมู่หลานเป็นชาวมงโกล พร้อมกับปลอมข้อความนี้ไปบันทึกไว้เป็นทางการว่า มู่หลานแซ่ "ฮฺวา" เพราะความหมาย "ดอกไม้" สอดคล้องกับชื่อตัวที่แปลว่า "กล้วยไม้ป่า" คนยุคต่อมาจึงเข้าใจว่า มูหลานเป็นชาวมงโกล ซึ่งข้อมูลที่แท้จริงแล้วคือ มู่หลานเป็นชนเผ่าไทหาญ

มูหลาน มีตัวตนจริง ปรากฏในจารึกประวัติศาสตร์สุยถัง ความว่า "......ฮฺวา มู่หลาน และครอบครัว เป็นชาวไทแถน (จีนเรียก ต้าถัง) ซึ่งประกอบด้วย ฮฺวา หู (花弧) บิดาผู้สูงวัย, มารดาแซ่ ยฺเหวียน (袁), น้องสาวหนึ่งคนชื่อ ฮฺวา โย่วหลาน (花又蘭), กับน้องชายวัยทารกอีกหนึ่งคน เมืองเกิดของมู่หหลาน ได้ถูกยึดครองโดยกองทัพมงโกลข่านเติร์กตะวันตก (Western Turkic Khaganate) ซึ่งมีเหอซัวน่าข่าน (曷娑那可汗; Heshana Khan) ปกครอง ต่อมา เมืองข่านได้พ่ายแพ้แก่กองทัพไทแถน (ต้าถัง) ทำให้ประชาชนทั้งหมดในเมืองข่าน ถูกเกณฑ์เข้าเป็นทหารของไทแถนด้วย

ราชวงศ์ไทแถน(ต้าถัง ตามสำเนียงจีน)งนั้นเพิ่งตั้งขึ้น แต่มีเป้าหมายที่จะรวมชนเผ่าไททุกแว่นแคว้นให้เป็นหนึ่งเดียว จึงต้องทำสงครามรวมชาติ ซึ่ง ฮฺวา หู บิดาของมู่หลาน ก็ถูกเกณฑ์ไปเป็นทหาร แต่ขณะนั้นป่วย ทำให้มู่หลานปลอมต้วเป็นบิดา แล้วไปรับราชการทหารแทนบิดา

กองทัพที่มู่หลานหลานสังกัดอยู่นั้น ได้สูญเสียนายทหารนำทัพระหว่างศศึก มู่หลานจึงบัญชาการกองทัพนั้นเอง ด้วยความรักชาติและเสียสละ อันเป็นจิตวิญญาณของชนชาติไท ที่ฝังอยู่ภายในสำนึกของมู่หลาน ทำให้เธอสามารถปลุกเร้า กระตุ้นกำลังใจให้กองทัพเธอนั้นเกิดความฮึกเหิม ต่อสู้ชนะศัตรูในทุกสมรภูมิ เป็นที่เคารพรัก นับถือในฝีมือ และความซึ่อสัตย์ต่อชาติของมู่หลาน เหล่าไพร่พลพร้อมยอมตายเคียงข้างผู้บังคับบัญชาอย่างมู่หลาน

แต่ต่อมาผู้นำกองทัพใหญ่ที่ กองทัพของมู่หลานเอยู่ภายใต้สังกัดด้วยนั้นได้ก่อการกบฏ มู่หลานจึงอยู่ในฐานะตกกระไดพลอยโจนโดยมิอาจหลีกเลี่ยงได้ ทำให้โต้ว เจี้ยนเต๋อ (竇建德) จับมู่หลานได้ เซี่ยนเหนียง (線娘) ธิดาของโต้ว เจี้ยนเต๋อ นำมู่หลานไปสอบสวน และพยายามให้มู่หลานเข้าเป็นพวก แต่เมื่อทราบว่า มู่หลานเป็นสตรี เซี่ยนเหนียงก็ประทับใจในความเสียสละของมู่หลานเป็นอันมาก หญิงทั้งสองจึงสาบานเป็นพี่น้องกัน มู่หลานก็นับถือโต้ว เจี้ยนเต๋อ เป็นบิดา และเข้าร่วมทัพกบฏ และเมื่อก่อกบฏ จึงมีโทษต้องถูกประหาร มู่หลานกับเซี่ยนเหนียงจึงมอบตัวต่อกองทัพราชวงศ์ไทแถน(ต้าถัง) และมู่หลานขอตายแทนไพร่พลคนทั้งหลาย หลี่ ยฺเหวียน (李淵) กษัตริย์ไทแถน (ต้าถัง) ซึ้งพระทัยในความกตัญญูของสตรีทั้งสอง จึงอภัยโทษให้คนทั้งปวง ชายาของหลี่ ยฺเหวียน ซึ่งเป็นมารดาของหลี่ ชื่อหมิน (李世民) ประทานเงินรางวัลให้มู่หลาน และประทานสมรสให้เซี่ยนเหนียงกับลัว เฉิง (罗成) แม่ทัพราชวงศ์ไทแถน(ต้าถัง) ที่รักใคร่ชอบพอกันอยู่ ฮ่องเต้หลี ยฺเหวียน ได้แต่งตั้งให้มู่หลานเป็นแม่ทัพใหญ่ของไทแถน แต่มู่หลานไม่รับตำแหน่ง เพียงแต่รับเงินพระราชทาน สำหรับมู่หลานรับเงินแล้วก็เดินทางกลับบ้านเกิดเมืองนอน และย้ายภูมิลำเนาไปอยู่เมืองเล่อโช่ว (樂壽) ซึ่งเคยเป็นที่มั่นกบฏ ปัจจุบันคืออำเภอเซี่ยน (獻縣) ในนครชางโจว (沧州) มณฑลเหอเป่ย์ (河北省)

วีรกรรมของมู่หลาน ที่เสียสละ ชีวิต จิตวิญญาณ เพื่อชนเผ่าไท ยอมที่จะตายเพื่อรักษาไว้ซึ่งสัจจะ อันเป็นเอกลักษณ์ของชาวไท จึงเป็นที่กล่าวขานในความภักดีต่อแผ่นดิน สืบต่อเป็นตำนาน ไปยังลูกลานไท ปรากฏในวรรณกรรม และการแสดงตลอดมาจนถึงปัจจุบัน