:: สมเด็จพระมหาเถรสรีสัทธา ราชจุฬามุนีรัตนลังกาทีปมหาสามีฯ ::

สมเด็จพระสรีสัทธาฯ ทรงเป็นราชโอรสของกษัตริย์ราชวงศ์ขุนอันครองเมืองเสรียง(เมืองชเลียง คือ สวรรคโลก ในปัจจุบัน) มีฐานะเป็นพระราชนัดดา(หลาน) ของกมรเตงอัญสุริยผาเมือง(พ่อขุนผาเมือง เจ้าเมืองราด ผู้สถาปนาราชวงศ์สุโขทัย) ทรงสำเร็จวิชาโสฬสจากคัมภีร์มหาจักรพรรดิราช - รัตตัญญุศาสตร์ฯ ตั้งแต่ครั้งยังเป็นฆาราวาสวิสัย อันเป็นราชประเพณีของกษัตริย์ราชวงศ์ซุน จึงทำให้พระองค์ทรงพระปรีชาในค่ายกลพิชัยสงคราม ชำนะศึกทั้งปวงทั่วทุกทิศ แต่หลังจากที่ทรงได้ฟังพระธรรมเทศนา เกิดความสมเพชมนุษย์ที่ต้องตายในสงคราม แลโทษของการครองเรือน จึงยกพระราชชายา และพระราชธิดาให้กับมิตรกษัตริย์ และให้เอาอาวุธมาทำลายทิ้ง นำพระราชทรัพย์ออกแจกจ่าย แล้วออกผนวช เดินธุดงค์ไปยังชมพูทวีปเกาะสิงหฬ เพื่อนำพระอภิธรรมกลับมาเผยแผ่ในสุวรรณภูมิ โดยเริ่มที่วัดป่ามะม่วงเมืองสุโขทัยเป็นครั้งแรก มีตำแหน่งเป็นสมเด็จพระสังฆราชองค์แรกของกรุงสุโขทัยได้ทรงถ่ายทอดวิชชาในคัมภีร์มหาจักพรรดิราชฯ รัตตัญญุศาสตร์เฉพาะแก่พระราชวงศ์ ศิษย์ของท่านคือ กมรเต็งอัญสรีสุริยพงรามลิไท (พญาลิไท) ศิษย์ฝ่ายบรรพชิตคือ พระสุเมธังกร ได้ไปเผยแผ่ที่อาณาจักรล้านนา ตามคำอาราธนาของพระเจ้าติโลกราช กษัตริย์ล้านนา ได้รับสถาปนาเป็นสังฆราชล้านนาองค์แรก

:: ทรงออกผนวช ถวายชีวิตเป็นพุทธบูชา ::

สมเด็จพระสรีสัทธาฯ ทรงสำเร็จวิชาโสฬสจากคัมภีร์มหาจักรพรรดิราชฯ ตั้งแต่ครั้งยังเป็นฆาราวาส อันเป็นราชประเพณีของกษัตริย์วงศ์สุริยะ(อาทิตย์วงศ์) จึงทำให้พระองค์ทรงชำนะศึกทั้งปวงทั่วทุกทิศ แต่หลังจากที่ทรงได้ฟังพระธรรมเทศนา เกิดความสมเพชชีวิตมนุษย์ที่ต้องตายเพราะสงคราม ทรงเห็นโทษแห่งการครองเรือน จึงทรงยกพระราชชายา และพระราชธิดาให้กับมิตรกษัตริย์ ทั้งทรงให้เอาอาวุธมาทำลายทิ้ง นำเอาพระราชทรัพย์ออกแจกจ่าย แล้วออกผนวช เดินธุดงค์ไปยังชมพูทวีป, เกาะสิงหฬ เพื่อนำพระอภิธรรมกลับมาเผยแผ่ในสุวรรณภูมิ โดยเริ่มที่วัดป่ามะม่วงเมืองสุโขทัยเป็นครั้งแรก ทรงดำรงค์ตำแหน่งเป็นสมเด็จพระสังฆราชองค์แรกของกรุงสุโขทัย

:: ทรงถ่ายทอด อัฏฐศาสตร์ แก่ผองเผ่าไทในสุวรรณภูมิ ::

สมเด็จพระมหาเถรสรีสัทธาฯ ได้ถ่ายทอดวิชชามหาจักพรรดิราชฯ พร้อมด้วยอัฏฐศาสตร์ให้กับกมรเตงอัญศรีสุริยพงราม (พญาลิไท) จนมีความเชี่ยวชาญในเรื่องฟ้า-ดิน ลม ฝน พร้อมกับได้ตั้งกรมอุตุนิยมวิทยาขึ้นเป็นแห่งแรกในโลก ทั้งมีคู่มือในการคำนวณปริมาณน้ำฝน ซึ่งเรียกว่า เกณฑ์พิรุณศาสตร์ ทั้งยังได้ทรงพระนิพนธ์ศิลปศาสตร์ และพุทธศาสตร์ไว้มากมากมายเช่น ปฐมโพธิกถา ไตรภูมิพระร่วง อัฏฐารสธาตุ รัตตัญญุศาสตร์ พระอภิธรรม และจันทรทีปนีเป็นต้น